sss

പുതിയ പാഠപുസ്തകവും അധ്യാപക സഹായിക്കും ഡൗണ്‍ലോട്സില്‍....... .

Saturday 26 July 2014

विलोम

विलोम ( antonyms in hindi )
किसी शब्द का विपरीत या उल्टा अर्थ देने वाले शब्दों को विलोम कहते है जैसे सत्य-असत्य , ज्ञान - अज्ञान ,नवीन -प्राचीन आदि अत: विलोम का अर्थ है - उल्टा या विरोधी अर्थ देने वाल़ा  एक़ - दूसरे के विपरीत या उल्टाअर्थ देने वाले शब्द विलोम कहलाते है  कुछ विलोम शब्दों के उदाहरण नीचे दिए जा रहे है -

शब्द .........विलोम

रात - दिन
अमृत - विष
अथ - इति
अन्धकार - प्रकाश
अल्पायु -दीर्घायु
इच्छा -अनिच्छ
उत्कर्ष - अपकर्ष
अनुराग -विराग
आदि - अंत
आगामी - गत
उत्थान - पतन
आग्रह - दुराग्रह
एकता - अनेकता
अनुज - अग्रज
आकर्षण - विकर्षण
उद्यमी - आलसी
अधिक - न्यून
आदान - प्रदान
उर्वर - ऊसर
एक - अनेक
आलस्य - स्फूर्ति
अर्थ - अनर्थ
उधार - नगद
अपेक्षा - नगद
उपस्थित - अनुपस्थित
अतिवृष्टि - अनावृष्टि
उत्कृष्ट - निकृष्ट
उत्तम - अधम
आदर्श - यथार्थ
आय - व्यय
स्वाधीन - पराधीन
आहार - निराहार
दाता - याचक
खेद - प्रसन्नता
गुप्त - प्रकट
प्रत्यक्ष - परोक्ष
घृणा - प्रेम
सजीव - निर्जीव
सुगंध - दुर्गन्ध
मौखिक - लिखित
संक्षेप - विस्तार
घात - प्रतिघात
निंदा - स्तुति
मितव्यय - अपव्यय
सरस - नीरस
सौभाग्य - दुर्भाग्य
मोक्ष - बंधन
कृतज्ञ - कृतघ्न
क्रय - विक्रय
दुर्लभ - सुलभ
निरक्षर - साक्षर
नूतन - पुरातन
बंधन - मुक्ति
ठोस - तरल
यश - अपयश
सगुण - निर्गुण
मूक - वाचाल
रुग्ण - स्वस्थ
रक्षक - भक्षक
वरदान - अभिशाप
शुष्क - आर्द्र
हर्ष - शोक
क्षणिक - शाश्वत
विधि - निषेध
विधवा - सधवा
शयन - जागरण
शीत - उष्ण
सक्रिय - निष्क्रय
सफल - असफल
सज्जन - दुर्जन
शुभ - अशुभ
संतोष - असंतोष

No comments:

Post a Comment